شکل‌ها و شیوه‌های شروع داستان‌ها در قرآن

آغاز داستان در محدوده خود، شالوده جهان داستان را پی می‌ریزد، سیر حرکت طرح داستان را مشخص می‌کند و با وجود نقشی که در پیکربندی روایت ایفا می‌کند، در مباحث داستان‌نویسی، کمتر به شیوه‌های آغاز داستان‌ها و کارکرد آن توجه شده است. از آن جا که آغاز داستان تأثیری بر خواننده می‌گذارد که فرایند خواندن او را تحت تأثیر قرار می‌دهد و هدف داستان‌های قرآنی ایجاد تحوّل و تذکّر و عبرت‌آموزی در مخاطب همراه با جذابیت است؛ از این رو داستان‌ و چگونگی آغاز آن‌ها اهمیت خاصی در این کتاب آسمانی دارد. در این مقاله کوشش بر آن است که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی شیوه‌های شروع داستان‌ها در قرآن مورد بررسی قرار گیرد؛ بنابراین با دقت نظر در داستان‌های قرآن و مقایسه آن‌ها با یکدیگر و با توجه به چگونگی شروع، در پی پاسخ به این پرسش است که آیا شروع داستان­های قرآن با تنوع و تفاوت همراه است؟ و اگر این گونه است، چه تاثیری در روند داستان دارد؟ و به این نتیجه رسید که برخی داستان‌ها با مقدّمه چینی و فضاسازی شروع می‌شوند و برخی دیگر بدون مقدّمه و به شکل غافل‌گیری مخاطب آغاز می‌شوند. علت این تنوع این است که شروع هر داستانی به تناسب فضای و درون‌مایه آن  است. دیگر این که این تنوع در شروع هر کدام به نوعی خواننده را تشویق و ترغیب می‌کند تا به داستان وارد شود و آن را دنبال کند.